چکیده : پرسش مرکزی در این مجموعه این است که جهانی‏شدن ارتباطات و مبادلات فرهنگی و به ویژه مبادلات دینی، چه تإثیری بر فعالیت نهادهای دینی و شیوه دینداری مؤمنین خواهد داشت؟ پرسش مزبور در قالب مسئله «جهانی شدن و سکولار شدن» و با آزمون دو نظریه زیر بررسی شده است: 1. نظریه بازار جهانی پیام دینی (نوبوتاکا) 2‏. نظریه انسان کنایی (ترنر). از طریق این دو نظریه نشان داده شده که سکولار شدن در دنیای مدرن نه به معنای کاهش اقبال به دین (زیرا شواهدی عکس این وجود دارد) بلکه به صورت کاهش اقتدار سنتی نهادهای دینی در فرآیند تبلیغ گسترش می‏یابد. این امر در برنامه‏ریزی نهادهای تبلیغی باید بیش از پیش مورد توجه قرارگیرد.